Η «κυρά-Σαρακοστή» χρησίμευε στα παλιά χρόνια ως ένα ημερολόγιο το οποίο βοηθούσε τους ανθρώπους να μετρούν τις εβδομάδες που μεσολαβούσαν από την Καθαρά Δευτέρα μέχρι τη Μεγάλη Εβδομάδα. Η κυρά Σαρακοστή ήταν μια γυναίκα με μαντήλι στο κεφάλι, επτά πόδια (ένα για κάθε εβδομάδα), σταυρωμένα χέρια (επειδή προσευχόταν) και χωρίς στόμα, διότι νήστευε όλη αυτή την περίοδο. Κάθε Σάββατο, ξεκινώντας από το Σάββατο που ακολουθούσε μετά την Καθαρά Δευτέρα, η κυρά-Σαρακοστή «έχανε» ένα πόδι. Το τελευταίο πόδι, το οποίο κοβόταν το Μεγάλο Σάββατο, σε κάποιες περιοχές της Ελλάδας το τοποθετούσαν μέσα στο ψωμί της Ανάστασης ή σε ένα σύκο και σε όποιον τύχαινε, του έφερνε καλή τύχη (όπως το φλουρί της Βασιλόπιτας)! Την Κυρά Σαρακοστή την έφτιαχναν με ύφασμα, σε χαρτί (ζωγραφιά), με πηλό, με πλαστελίνη ή με αλατόζυμο (ζυμάρι με αρκετό αλάτι και το οποίο δεν χαλάει για πάρα πολύ καιρό - ΠΡΟΣΟΧΗ! δεν τρώγεται!).
Για να πω την αλήθεια, την Κυρά Σαρακοστή την γνώρισα όταν έκανα παιδιά, χάρη στις δασκάλες τους. Κάθε χρόνο πλέον, λίγο πριν την Καθαρά Δευτέρα, εκτός από την Κυρά Σαρακοστή που κάνουν στο σχολείο, κάνουμε και στο σπίτι με ζυμάρι. Η συνταγή όλη δική σας:
ΥΛΙΚΑ :
Νερό 250 γραμ.
Αλεύρι 500 γραμ.
Αλάτι 200 γραμ.
Γαρύφαλλο (για στόλισμα)
-Προθερμαίνουμε τον φούρνο στους 160-180° C στον αέρα.
-Βάζουμε όλα τα υλικά για το ζυμάρι σε ένα λεκανάκι και τα ζυμώνουμε μέχρι να γίνει μια ελαστική και ωραία ζύμη. Ίσως χρειαστεί λίγο νεράκι ακόμη. Αν χρειαστεί να προσθέσετε, το ρίχνετε λίγο-λίγο.
-Πλάθουμε την Κυρά Σαρακοστή με το ζυμάρι. Φτιάχνουμε σώμα, φούστα, πρόσωπο (χωρίς στόμα) , πόδια, χέρια σταυρομένα, σταυρό στο κεφάλι και τη διακοσμούμε όπως θέλουμε.
-Τη βάζουμε σε ένα ταψί πανω σε λαδόκολλα.
-Ψήνουμε για 30 λεπτά περίπου. Θέλουμε να στεγνώσει και όχι να ψηθεί.
Όσοι δεν έχετε κάνει ακόμη, προλαβαίνετε!
Παραδοσιακό τραγούδι για το έθιμο της «Κυράς Σαρακοστής»
Την Κυρά Σαρακοστή που είναι έθιμο παλιό οι γιαγιάδες μας τη φτιάχναν με αλεύρι και νερό.
Για στολίδι της φορούσαν στο κεφάλι της σταυρό και το στόμα της ξεχνούσαν γιατί νήστευε καιρό.
Και μετρούσαν τις ημέρες με τα πόδια της τα εφτά κόβαν ένα τη βδομάδα, μέχρι νά ‘ρθει η Πασχαλιά.
Καλή Σαρακοστή!